Δευτέρα 4 Οκτωβρίου 2010

ο LIGHTNIN’ HOPKINS, οι ΓΥΦΤΟΙ και η ΔΟΥΚΙΣΣΑ λεπτομέρειες…

Οφείλω να διευκρινίσω κάτι. Τα λάθη, οι ανακρίβειες και οι άστοχες διατυπώσεις, που ανακαλύπτω σε διάφορα περί τη μουσική κείμενα, που δημοσιεύονται στα έντυπα (περιοδικά κι εφημερίδες) είναι από εκείνα, τα οποία θα χαρακτήριζα εξώφθαλμα· τουλάχιστον τέτοια είναι για μένα. Το λέω, γιατί δεν έχω την πολυτέλεια του χρόνου να ψειρίζω ό,τι διαβάζω, μια και τα «μαργαριτάρια» τα οποία οσμίζομαι είναι πολύ περισσότερα. Έτσι, το τελευταίο τριήμερο, σε τρεις Ελευθεροτυπίες συνέλλεξα τα ακόλουθα. Πρώτα στη Σαββατιάτικη, 2/10/2010, στη Βιβλιοθήκη. Τα γνωστά…
Ο Γιάννης Πετρίδης… βιογραφεί τον Lightnin’ Hopkins. Αναφερόμενος στο πρώτο session του καλλιτέχνη ο Γ.Π. γράφει: «…όπου με τη βοήθεια του πιανίστα Willie Smith ηχογράφησε τα πρώτα του τραγούδια». Στην πραγματικότητα, στο πρώτο τραγούδι που ηχογράφησε ο Sam “Lightnin’” Hopkins ("Katie Mae blues") την 4/11/1946 κατά τους Mike Leadbitter & Neil Slaven, ή την 9/11/1946 κατά τον Les Fancourt, τον βοήθησε κι ένας ντράμερ. Όποιος έχει ακούσει το κομμάτι, και δεν αντιγράφει τα λάθη της Wikipedia (στην οποία διαβάζουμε "the duo recorded...") , τον «προσέχει» λίγο πριν το τέλος. Μπορεί οι παραπάνω ερευνητές να μην γνωρίζουν το όνομά του, όμως ντράμερ υπάρχει.
«Μετά τις ηχογραφήσεις που έκανε για την εταιρεία Aladdin, το 1946, ο Hopkins επιστρέφει στο Χιούστον και το 1947 ηχογραφεί τα τραγούδια Short Haired Woman και Big Mama Jump που κυκλοφορούν σε δίσκο από την εταιρεία Gold Star και ξεπερνούν σε πωλήσεις τα 40 χιλ. αντίτυπα. Το Baby Please Don't Go, που θα κυκλοφορήσει αμέσως μετά…». Κατ’ αρχάς τα τραγούδια στο 78άρι “Short haired woman/ Big mama jump” ηχογραφούνται για πρώτη φορά στο Los Angeles και όχι στο Houston, την 15/8/1947 [Aladdin 3005] με τον Thunder Smith κιθάρα, άγνωστο πιανίστα και άγνωστο ντράμερ. Τα ίδια τραγούδια τα ξαναηχογραφεί ο Lightnin’ Hopkins στο Houston με τη βοήθεια του αδελφού του Joel Hopkins στην Gold Star [GS 3131], λίγο καιρό αργότερα. Και φυσικά το “Baby please don’t go” ο Lightnin’ Hopkins δεν θα το κυκλοφορήσει αμέσως μετά τα “Short haired woman/ Big mama jump” στην Gold Star, αφού μεσολάβησαν οι ηχογραφήσεις σχεδόν 50 τραγουδιών! Πόσα απ’ αυτά είχαν εκδοθεί πριν το “Baby please don’t go”; Τουλάχιστον 4 78άρια στην Gold Star και πολύ περισσότερα στην Aladdin.
«Από τη δεκαετία του '60 σημαντικές ήταν οι ηχογραφήσεις του για την εταιρεία Prestige που αρχικά κυκλοφόρησαν τότε συγκεντρωμένες σε επτά δίσκους βινιλίου». Οι δίσκοι βινυλίου μαζί με το best στην Prestige/Bluesville ήταν δέκα και όχι επτά. Οι: 1. “Lightnin’” (1961), 2. “Last Night Blues” (1961, με τον Sonny Terry), 3. “Blues In My Bottle” (1962), 4. “Walkin’ This Road By Myself” (1962), 5. “Lightnin’ & co.” (1963), 6. “Smokes Like Lightning” (1963), 7. “Goin’ Away” (1963), 8. “Got To Move Your Baby” (1965), 9. “His Greatest Hits” (1965), 10. “Down Home Blues” (1965).
«Όπως συνήθιζαν οι άλλοι μεγάλοι του μπλουζ, Muddy Waters και John Lee Hooker, έτσι κι ο Hopkins ηχογράφησε ένα άλμπουμ με ηλεκτρική κιθάρα, είχε τίτλο The Great Electric Show And Dance, και βοήθησε και αυτό στη φήμη του στον χώρο των φίλων του ηλεκτρικού μπλουζ». Φυσικά ο Lightnin’ Hopkins δεν ηχογράφησε μόνο ένα άλμπουμ με ηλεκτρική κιθάρα. Εκτός του “The Great Electric Show And Dance” [Jewel LPS 5002, rec. 1969], ηλεκτρική κιθάρα είχε χρησιμοποιήσει ο Lightnin’ Hopkins ήδη από τις ηχογραφήσεις του στη Herald, τον Απρίλιο του ’54! Το έπραξε επίσης στις εγγραφές του στην TNT το 1955 (το “Late in the evening” είναι ένα από τα πλέον «άγρια» ηλεκτρικά του κομμάτια), σ’ εκείνες στην Ivory το 1961 (το “War is starting again” π.χ., που είναι και καταπληκτικό τραγούδι), στο άλμπουμ του στην International Artists “Free Form Patterns” (rec. 2/1968 - τον συνοδεύουν σε 4 κομμάτια ο Duke Davis μπάσο και ο Danny Thomas ντραμς, αμφότεροι μέλη των 13th Floor Elevators), και σε ουκ ολίγα άλλα. Ας πούμε, σε μία από τις τελευταίες του εγγραφές, το live στο Rising Sun Celebrity Jazz Club, στο Montreal, την 23/6/1977, που εκδόθηκε σε CD ως “Lightnin’s Boogie” και από την Just A Memory, το 2004. Γενικώς, ο Lightnin’ Hopkins είχε αγαστή σχέση… με τον ηλεκτρισμό.

Στο Επτά (3/10/2010) ο Στέλιος Ελληνιάδης στο άρθρο του «Η εκδίκηση της γυφτιάς» γράφει…
«…όπως πολύ εύστοχα -από τη δεκαετία του '60 στις μπουάτ της Πλάκας- ο Κώστας Χατζής τραγουδούσε ‘οι Γύφτοι καρφώσαν τα καρφιά’!». Ο Χατζής τραγουδούσε «Γύφτοι τα φτιάξαν τα καρφιά». Δεν είναι το ίδιο. Υπάρχει μια διαφορά…
«…και τον Τζίμι Χέντριξ, που βάφτισε το τελευταίο του συγκρότημα ‘Gypsy band’». Ο Σ.Ελληνιάδης προφανώς εννοεί τους Band of Gypsys…
«Οι μουσικολόγοι υποστηρίζουν ότι οι μπάντες προέρχονται από τις οθωμανικές στρατιωτικές ορχήστρες και η διάδοση έγινε χάρη στους νομάδες Τσιγγάνους, οι οποίοι ενσωμάτωσαν και το κλαρίνο στην ελληνική παραδοσιακή μουσική. Αυτή η μουσική εδραιώθηκε στα Βαλκάνια, ενώ στην Ελλάδα οι μπάντες πνευστών, που εμφανίστηκαν μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου (σ.σ. εννοεί, μάλλον, μετά το 1991), είχαν μείνει για πολλά χρόνια στο περιθώριο, σε συνθήκες ημιπαρανομίας, όχι επειδή οι μουσικοί ήταν Τσιγγάνοι αλλά επειδή ανήκαν στις σλαβόφωνες κοινότητες της Μακεδονίας».
Δεν ξέρω σε ποιους μουσικολόγους ανφέρεται ο Σ.Ε., πάντως η πιο πιθανή εκδοχή είναι τα χάλκινα πνευστά να ήλθαν στην Βαλκανική περί τα μέσα του 19ου αιώνα (μπορεί και λίγο νωρίτερα) σ’ ένα πλαίσιο εξευρωπαϊσμού των στρατών στην ευρύτερη γεωγραφική περιοχή, αφού οι Γερμανο-αυστριακοί εκπαιδευτές μετέφεραν στα Βαλκάνια και τη νέα μουσική αντίληψη για τις μπάντες (επηρεάζοντας, φυσικά, και τους Τούρκους). Όπως μου είχε πει και ο Φλώρος Φλωρίδης (Jazz & Τζαζ, τεύχος 41/42, 1996)… ακόμη και το κλαρίνο και το βιολί, που είναι δυτικογενή όργανα εμφανίστηκαν ταυτόχρονα σχεδόν με τα χάλκινα πνευστά στον ελληνικό χώρο. Εν πάση περιπτώσει το θέμα των χαλκίνων στον ελληνικό χώρο είναι σύνθετο και θέλει μεγάλη προσοχή στη διατύπωσή του. Σκεφθείτε πως υποστηρίζεται ακόμη και η άποψη πως τα χάλκινα ήρθαν στη Μακεδονία από τη Λέσβο και τη Σμύρνη…
Ο Σ.Ε. «σκοτώνει» επίσης διάφορα ονόματα. Το σωστό είναι Grappelli (με δύο “p” και δύο “l”) και όχι… Grapelli. Biréli (με ένα “l”) Lagrène και όχι… Birelli. Gipsy (με “i”) Kings και όχι… Gypsy Kings.

Κι ένα τελευταίο. Την Παρασκευή (1/10) η Ναταλί Χατζηαντωνίου σε μία αναφορά της στη Δούκισσα, που απεβίωσε την προηγούμενη μέρα γράφει: «Στη δεκαετία του '80 όμως η Δούκισσα συνδέθηκε κυρίως με τον Τάκη Μουσαφίρη. Είπε πολλά δικά του τραγούδια, επιτυχία της εποχής, όμως, έγινε το ‘Ατάκα κι επιτόπου’». Σε ποιαν εποχή αναφέρεται η Ν.Χ.; Στη δεκαετία του ’80 προφανώς, αν κρίνω από τη διατύπωσή της. Μόνο που το «Ατάκα και επί τόπου» [Philips, LP και 45άρι] «έσκιζε» στα τζουκ-μποξ το 1975. Μου είχε φάει κι αυτό κάτι φραγκάκια στην Παράγκα…

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου