Πέμπτη 25 Αυγούστου 2011

ΔΗΜΟΣΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ; Ήταν, κάποτε…

Ρίχνοντας μια ματιά στα νέα διοικητικά των πανεπιστημίων, έτσι όπως εκείνα ψηφίστηκαν χθες στη Βουλή από την ελληνική κεντροδεξιά, θυμήθηκα κάτι που διάβαζα πριν από λίγο καιρό, σχετικό (και ανάλογο) με τα διοικητικά των αμερικανικών πανεπιστημίων στα χρόνια του ’60. Αναφέρομαι στο βιβλίο «Η Αμερικανική Νεολαία Σήμερα» του Αλεξάντερ Μπρουσκώφ, που είχε κυκλοφορήσει στις εκδόσεις Πλανήτης μάλλον στις αρχές της Μεταπολίτευσης (δεν αναφέρεται χρονιά στο βιβλίο) και που αναφερόταν στα έργα και τις ημέρες της αμερικανικής νεολαίας σε μια ταραγμένη ιστορική περίοδο (πόλεμος στην Ινδοκίνα, ειρηνιστικά κινήματα, Νέα Αριστερά, Μαύροι Πάνθηρες, Hippies κ.λπ.), η οποία ξεκινούσε στις αρχές της δεκαετίας του ’60, φθάνοντας έως τα πρώτα χρόνια του ’70. Ο Μπρουσκώφ, που παρέμεινε για καιρό στις ΗΠΑ κάνοντας ρεπορτάζ, είναι μαρξιστής-λενινιστής, βλέπει από συγκεκριμένη σκοπιά τα πράγματα και όσο κι αν διαφωνείς με ορισμένα από τα συμπεράσματά του, δεν μπορεί να μη λάβεις υπόψιν σου τις αλήθειες που λέει, όσον αφορά στα διοικητικά των Ιδρυμάτων. Ένα απόσπασμα… «Σήμερα η εξάρτηση της ανώτατης εκπαίδευσης από το κεφάλαιο στις Ηνωμένες Πολιτείες έχει πάρει γενικό χαρακτήρα. Ξεκάθαρες αποδείξεις για το ποιος κυριαρχεί σ’ όλες τις πλευρές της φοιτητικής ζωής στο UCLA (University of California, Los Angeles) και στο Harvard μας προσφέρει στη μπροσούρα της «Μεγαλοεπιχειρηματίες και Αμερικανικά Πανεπιστήμια» η Bettina Aptheker (σ.σ. δες κι εδώ http://is.gd/M45FRX), μία προοδευτική ηγέτις του φοιτητικού κινήματος. Υπολογίζει ότι το διοικητικό συμβούλιο του UCLA εκπροσωπεί τα συμφέροντα 68 τραπεζικών, βιομηχανικών, ασφαλιστικών, αγροτικών και εμπορικών εταιριών, καθώς και οργανώσεων μέσων μαζικής ενημέρωσης. Η χρηματοδότηση του Πανεπιστημίου του Harvard πραγματοποιείται από 31 εταιρίες κι η γενική του πολιτική καθορίζεται από 76. Από το παράδειγμα αυτών των δύο μεγάλων πανεπιστημίων η Bettina Aptheker συμπεραίνει ότι αποδεικνύεται πως ‘τα μεγάλα τραπεζικά, αγροτικά, και βιομηχανικά συμφέροντα της κάθε περιοχής που βρίσκεται ένα πανεπιστήμιο εκπροσωπούνται μεσ’ από το διοικητικό του συμβούλιο’. Το ίδιο αποδεικνύεται αληθινό και για κάθε μεγάλο πανεπιστήμιο ή κολλέγιο στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η σύνθεση των μελών των διοικητικών συμβουλίων στα εκπαιδευτικά ιδρύματα αποδεικνύουν καθαρά τον αντιδημοκρατικό τους χαρακτήρα. Η αμερικανική προπαγάνδα συχνά υποστηρίζει ότι τα όργανα του λαού μετέχουν με ηχηρούς τίτλους στις πανεπιστημιακές αυτές διοικήσεις. Στην πραγματικότητα ο λαός δεν έχει καμμία σχέση με όλο αυτό. Στο Πανεπιστήμιο του Berkeley της Καλιφόρνια, οκτώ θέσεις μέσα στο διοικητικό συμβούλιο ανήκουν στον Κυβερνήτη της Πολιτείας, στον αναπληρωτή του, στον τοπικό βουλευτή, στον Πρύτανι του Πανεπιστημίου και σ’ άλλους αξιωματούχους. Οι υπόλοιποι 16 σύμβουλοι διορίζονται από την Κυβέρνηση για μια περίοδο δεκάξι χρόνων. Αντιπροσωπεύουν τις μεγάλες εταιρίες και τράπεζες που ελέγχουν την οικονομία της West Coast των ΗΠΑ. Τελικά ειν’ αυτοί που καθορίζουν το χαρακτήρα και το περιεχόμενο της δουλειάς μέσα στο πανεπιστήμιο. Δε χρειάζεται να πούμε πως στο διοικητικό συμβούλιο δεν υπάρχει ούτε ένας μαύρος ή Μεξικανοαμερικανός, παρόλο που αυτές οι μειονότητες αποτελούν το ένα τέταρτο του πληθυσμού της Καλιφόρνια.
Παρόμοια κατάσταση επικρατεί και στ’ άλλα κολλέγια των ΗΠΑ. Τα διοικητικά συμβούλια που ελέγχουν τα πανεπιστήμια όχι μόνο δεν συμπεριλαμβάνουν σπουδαστές, άλλ’ ακόμη δεν έχουν σαν μέλη ούτε καν καθηγητές των σχολών. Τα θέματα του κανονισμού και της ακαδημαϊκής πειθαρχίας λύνονται χωρίς τη συμμετοχή τους. Η κυριαρχία των συμβούλων και των χρηματοδοτών καθορίζεται μεσ’ απ’ αυτά τα πανεπιστημιακά καταστατικά. Έτσι, στο Πανεπιστήμιο Columbia αναφέρεται ότι οι χρηματοδότες ‘θα έχουν πλήρη εξουσία και δικαιοδοσία στο να κατευθύνουν και να προδιαγράφουν την πορεία των μελετών και της πειθαρχίας’, κι ότι ο αποκλεισμός των φοιτητών από το πανεπιστήμιο είναι μέσα στη δικαιοδοσία των πανεπιστημιακών αρχών που μπορούν να καταφύγουν σ’ αυτό το μέτρο ‘την κάθε στιγμή και με την αφορμή που θα κρίνουν εκείνοι σαν σωστή’.(…).
Πρωταρχικό λειτούργημα των πανεπιστημίων είναι η εκπαίδευση του απαιτούμενου προσωπικού για τις βιομηχανίες, τα ιδρύματα και τις εταιρίες που έχουν εμπλακεί μέσα στη στρατιωτική παραγωγή. Ο Πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του Πανεπιστημίου στην Πολιτεία του Michigan Τζων Άναχ δήλωνε χωρίς περιστροφές: ‘Τα κολλέγια και τα πανεπιστήμιά μας πρέπει να θεωρούνται σαν προπύργια της εθνικής μας άμυνας, σαν στοιχεία για την προφύλαξη της χώρας μας και του τρόπου ζωής μας, σαν υπερηχητικά βομβαρδιστικά, σαν υποβρύχια εφοδιασμένα με πυρηνικούς πυραύλους, και σαν υπερατλαντικοί βαλλιστικοί πύραυλοι’.
Ο συσχετισμός κι η εξάρτηση των αμερικανικών πανεπιστημίων από το στρατιωτικό-βιομηχανικό πλέγμα φαίνεται ακόμη κι απ’ το γεγονός ότι περίπου το 50% απ’ όλες τις έρευνες που γίνονται στα πλήθος ανώτατα ιδρύματα της χώρας, όπως το Πανεπιστήμιο Stanford και τα Ινστιτούτα Τεχνολογίας της Μασαχουσέτη (ΜΙΤ) και της Καλιφόρνια, άμεσα σχετίζονται με τις πολεμικές ανάγκες, και μέσα στην περιοχή τούτη περικλείονται έρευνες για τη βελτίωση των όπλων μαζικής καταστροφής. Είναι γνωστό ότι το 56% του πολυεκατομμυριούχου ετήσιου προϋπολογισμού του UCLA προέρχεται από κυβερνητικές πηγές, και βασικά από την Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας. Αυτός ο προϋπολογισμός κατανέμεται ως εξής: 62% για έρευνες, 12% για δημόσιες εκδηλώσεις και μόνο 26% για τη φοιτητική εκπαίδευση. Σχεδόν όλα τα χρήματα για τις έρευνες (το 56% του προϋπολογισμού του Πανεπιστημίου) σπαταλιέται σε προγράμματα της Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας, που ετοιμάζονται από το πανεπιστημιακό Εργαστήριο Ραδιολογίας – το βασικό κέντρο της χώρας για στρατιωτικές έρευνες. Έτσι, σχεδόν όλα τα χρήματα που δέχεται το Πανεπιστήμιο από την Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας χρησιμοποιούνται για στρατιωτικούς σκοπούς. Ο δρ. Harold Brown, εδώ και πολύν καιρό διευθυντής αυτού του εργαστηρίου, που κάποτε διορίστηκε και Υπουργός Αεροπορίας από τον Πρόεδρο Johnson
(σ.σ. και αργότερα Υπουργός Αμύνης στην κυβέρνηση του Jimmy Carter), ήταν από τους βασικούς σχεδιαστές του πυραυλικού συστήματος Polaris.
Ανάμεσα στους καθηγητές του Πανεπιστημίου συμπεριλαμβάνεται κι ο δρ. Edward Teller, ο ‘πατέρας της υρδογονοβόμβας’, που αφιερώνει όλο το χρόνο του στα σχέδια της Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας.(…)
Αλλά ίσως η πιο ξεκάθαρη απόδειξη για την εξάρτηση των αμερικανικών πανεπιστημίων από το στρατιωτικό-βιομηχανικό πλέγμα είναι η απολυταρχική σύνθεση των διοικητικών συμβουλίων, των οικονομικών διευθυντών, των επιθεωρητών και τα παρόμοια, που συμπεριλαμβάνουν εκπροσώπους εταιριών όπως η General Dynamics, η Lockheed Aircraft, η General Electric, η United Aircraft, η ITT, η Boeing Aircrafrt, η General Motors, και η Martin Marietta.
Πολλά πανεπιστήμια βρέθηκαν κυριολεκτικά υποταγμένα στην εξυπηρέτηση των συμφερόντων τέτοιων εταιριών, όπως είναι η περίπτωση του Πανεπιστημίου της Πολιτείας Washington, που υποχρεώθηκε να συγκεντρώσει τις προσπάθειές του στην εκπαίδευση προσωπικού για την Boeing Aircraft. Οι ηγετικές θέσεις στο διοικητικό συμβούλιο του Πανεπιστημίου του Harvard βρίσκονται στα χέρια της Chase Bank του Manhattan, που διευθυντής κι αντιπρόεδρός της είναι ο David Rockefeller. Αυτή η Τράπεζα έχει ξένες επενδύσεις που ανέρχονται σε δισεκατομμύρια δολλάρια, προσφέρει υποστήριξη σε πολλές εταιρίες πετρελαίου στις ΗΠΑ κι ακόμη έχει μια ηγετική θέση στη διοίκηση της εταιρίας Martin Marietta, μιας από τις βασικές φίρμες που παράγουν πυραύλους και στρατιωτικά αεροπλάνα. Τα συμφέροντα της αυτοκρατορίας Rockefeller εξυπηρετούνται ακόμη και από το Πανεπιστήμιο Columbia στη Νέα Υόρκη».
Σαράντα χρόνια μετά ήλθε η ώρα και για την Ψωροκώσταινα, αφού πρώτα διέσυρε το δημόσιο πανεπιστήμιο, να παραδώσει τα κλειδιά. Όσοι πιστοί προσέλθετε…

8 σχόλια:

  1. Προτείνω και το "Εκπαίδευση της αμάθειας" του Γάλλου Ζαν κλωντ Μισεά απ' τις εκδόσεις "βιβλιόραμα" σε μετάφραση του Άγγελου Ελεφάντη.

    κώστας παπ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Φυσικά και θα προσέλθουμε...Καμία ψεροκώσταινα δεν διέσυρε κανένα πανεπιστήμιο,και δεν θα παραδώσει τα κλειδιά!Αυτά πιά αλλού...Οι κλίκες του ΠΑΣΟΚ της ΝΔ και της αφασικής αριστεράς δημιούργησε τα τέρατα στα Ελληνικά πανεπιστήμια.Και μήπως πρέπει να αναφέρω την παγκόσμια κατάταξη των αμερικάνικών πανεπιστημίων που γράφετε ? Μακάρι να συνδεθούν τα ΑΕΙ/ΤΕΙ μας με την επιχειρηματικότητα...τα αποτελέσματα αυτούς δικαίωσαν,όχι τον... Μπροσκώφ [τον ποιόν ?].Η μεταπολίτευση έχει πεθάνει απλά η κηδεία της θα γίνει στις επόμενες εκλογές.Οι άνθρωποι που γεννήθηκαν μετά τον πόλεμο και μέχρι την πτώση της χούντας είναι οι υπεύθυνοι για το σημερινό χάλι και των πανεπιστημίων και της πολιτικής στην Ελλάδα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ανώνυμε όταν εγώ έγραψα πως η Ψωροκώσταινα διέσυρε το δημόσιο πανεπιστήμιο, μην είσαι τόσο σίγουρος πως δεν εννοούσα και αυτό που λες (περί «κλικών» ΠαΣοΚ, ΝΔ και λοιπά). Πως δεν εννοούσα, δηλαδή, τη συναλλαγή και τα δούναι και λαβείν μεταξύ του διδακτικού προσωπικού και των φοιτητοπατέρων. Άλλο όμως αυτό και άλλο η παράδοση του πανεπιστημίου στο επιχειρηματικό συμφέρον.
    Αντί να προσπαθήσουμε να δούμε πώς μπορεί να λειτουργήσει ένα αξιόπιστο δημόσιο πανεπιστήμιο, καθαρίζοντας τα καρκινώματα, εσύ επιζητάς να φθάσουμε στο άλλο άκρο. Στο πανεπιστήμιο της διεφθαρμένης αγοράς, τα χάλια της οποίας (αγοράς) πληρώνει πρώτα απ’ όλα η κοινωνία της χώρας με τα… καλύτερα πανεπιστήμια στον κόσμο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. 37 χρόνια μετά, είναι αργά να προσπαθήσουμε να δούμε πώς μπορεί να λειτουργήσει ένα αξιόπιστο δημόσιο πανεπιστήμιο και να καθαρίσουμε τα καρκινώματα...
    Η χώρα χρειάζεται,νομίζω,πολλά σοκ σε όλα.
    Η αγορά είναι αγορά,είτε διεφθαρμένη είτε όχι,και η κοινωνία συμμετέχει σε αυτή με πολλαπλούς τρόπους διαχρονικά,είτε κερδίζοντας είτε χάνοντας.
    Τα πανεπιστήμια όμως εκεί [και αλλού φυσικά]παράγουν και προάγουν :πλούτο-μάθηση-αξιοπρέπεια-ήθος κλπ.
    Φυσικά στα τριαντάφυλλα υπάρχουν και αγκάθια, αλλά έτσι είναι η ζωή...
    Πιό καλά να επιχορηγούν με διαφάνεια, εταιρείες,ιδρύματα,ιδιώτες κλπ [που,προφανώς επενδύουν στο μέλλον τους]παρά να μιλάμε για δωρεάν παιδεία που ποτέ δεν υπήρξε αουσιαστικά [δες τι πληρώνουν σε φροντιστήρια σε ιδιαίτερα ή στο εξωτερικό οι οικογένειες στην Ελλάδα].
    Εδώ όμως τί υπάρχει ? Οικογενειοκρατία,νεποτισμός,σοβιετικό μοντέλο οικονομίας κλπ.
    Η δια βίου μάθηση [στα ψέμματα]μας μάρανε...
    ο [ανώνυμος] Θ.Μιχαήλ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Ποτέ δεν είναι αργά για τίποτα Θ. Μιχαήλ.
    Θίγεις ταυτοχρόνως πολλά ζητήματα. Η διαφάνεια δεν είναι πανάκεια. Δε λέω πως δεν πρέπει να υπάρχει, αλλά δεν είναι το φάρμακο που γιατρεύει τα πάντα (ηλεκτρονική διακυβέρνηση και τρίχες κατσαρές). Διαφανής μπορεί να είναι κι ένας λωποδύτης ή μιζαδόρος, ο οποίος αφού πρώτα έχει γδάρει τον κόσμο, μετά του παρέχεται η δυνατότητα να κουμαντάρει τα λεφτά «του», μέσα από σχετικώς διαφανείς ή και διαφανείς διαδικασίες. Το νόμιμο ξέπλυμα χρήματος αποτελεί, ως γνωστόν, θεσμό στην αγορά· κι όταν μιλάω για αγορά δεν εννοώ φυσικά το ψιλικατζίδικο της γειτονιάς. Τι να τους κάνω τους αγύρτες-επενδυτές, οι οποίοι αφού πρώτα ρημάξουν τις κοινωνίες, τα φράγκα που θα αποκομίσουν θα πάνε να τα ρίξουν σ’ ένα σύστημα εκπαιδευτικό (το οποίο θα εξυπηρετεί τα συμφέροντά τους); Είναι ποτέ δυνατόν να τους έχει κανείς εμπιστοσύνη; Μπορεί να έχει κανείς εμπιστοσύνη στους Ροκφέλερ και σε όλους τους υπολοίπους – για τους οποίους έγραψε ο ανθρωπάκος παραπάνω, τον οποίον και έκραξες; Θα μου πεις, τώρα, «κι έχεις εμπιστοσύνη στο κράτος»; Θα μπορούσα να έχω, υπό προϋποθέσεις. Εκείνες έπρεπε και πρέπει να προσδιορίσουμε (τις προϋποθέσεις). Αλλά δεν υπάρχει πλέον διάθεση. Τώρα, απλώς, βιαζόμαστε.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Έφθασαν ως εδώ τα νεοφιλελεύθερα ιδεολογήματα?Οι αγορές πάνω στον πυρετό του βραχυπρόθεσμου κέρδους -τώρα που μιλάμε & όπως έχουμε δυστυχώς την ευκαιρία να διαπιστώνουμε ιδίοις όμμασι- κοντεύουν (αφού τον πήγαν στα χρόνια του Ντίκενς ήδη)να καταστρέψουν το δυτικό πολιτισμό, κι' εμείς μιλάμε για το πανεπιστήμιο των αγορών?Μια "δημιουργική καταστροφή" στην παιδεία (αντίστοιχη με αυτή που βιώνουμε στην οικονομία) θα μας οδηγήσει στα σπήλαια.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Δε μας χέζεις με τους σταλινικούς.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Για κάτσε ρε μεγάλε. Για ποιους «σταλινικούς» μας τσαμπουνάς; Είναι έτσι όπως τα λέει ο άνθρωπος ή όχι; Για την ταμπακέρα πες μας και άσε τους αφορισμούς.

    ΑπάντησηΔιαγραφή